KigiOnline | Çağdaş,Demokrat ve İlkeli Yayıncılık...

Kiğı Kaymakamlığı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı tarafından Kiğılı vatandaşlarımıza iftar yemeği verildi.Yemeğe 350 vatandaşımızın yanı sıra İlçemiz Kaymakamı Sayın Ercan ÇİÇEK,Belediye Başkanımız Sayın Coşkun GÜVEN ile bütün daire amirleri katıldı.Çok samimi bir ortam içerisinde yapılan iftar yemeği halkımız tarafından büyük bir memnuniyetle karşılandı.

NİTELİKLİ nüfus yapısı, belediyenin olağanüstü çalışmaları ve vatandaşların duyarlılığı ile komşu ilçe Karakoçan il olmaya yolunda adım adım ilerliyor. Karakoçan'ın il olması için gerekli başvurularının yapıldığı bildirildi.

Bingöl'ün en büyük yatırımı olan Kiğı Hidroelektrik Santralı (HES) baraj çalışmaları tüm hızıyla devam ediyor. Hizmete girdikten sonra bir yılda 449 milyon kilowattsaat elektrik enerjisi üretecek olan Kiğı HES barajında, 15 ağustosta derivasyon tünellerinin bitirilerek gövde çalışmalarının başlayacağı bildirildi. İhalesi 1998 yılında yapılan ve Özaltın firması tarafından 1999 yılında çalışmaları başlatılan barajda, suyun derivasyon tünellerine aktarılmasından sonra gövde sıyırma çalışmalarının başlatılacağı belirtildi. Bin 300 kişinin çalıştığı HES barajı gövdesinin 170 metre yüksekliğinde olacağı ve 2005 yılında bitmesinin planlandığı bildirildi.

Kiğı Belediye Başkanı Coşkun Güven, Bingöl – Kiğı arasında bulunan yolun bozuk olması nedeniyle Elazığ il sınırları içinden Bingöl’e geldiklerini ifade ederek, ilçe yolunun yapılmasını istedi.

Bingöl–Kiğı yolunun 58 kilometre olduğunu hatırlatan Coşkun, “Bingöl – Hasbağlar – Kiğı yolu zaten Sancak’a kadar asfalt. Geriye 28 kilometrelik bir yol kalıyor. Bu 28 kilometrelik yol asfaltlanmadan 100 kilometre olan Bingöl – Karakoçan – Kiğı yolunun asfaltlanmasına bir anlam veremedim. Bu apaçık maksatlı yapılıyor. Yöre halkının Bingöl’e ulaşımı zorlaşsın, Karakoçan ve Elaziğ’dan ihtiyaçları giderilsin diye yapılıyor. İdareciler ve kurumlar da seyirci kalıyor.” dedi.

Yolun ekonomik boyutuna da dikkat çeken Güven, şunları söyledi : “Yılda en az 3 trilyon lira Bingöl yerine Elazığ’da harcanıyor. ÇanyoluHasbağlarSancak arasında 15 kilometrelik bir mesafe 67 yıldan beri asfaltlanmadı. Bu izah edilecek bir durum değil.”

Yapımına 9 yıl önce başlanan Bingöl’deki Kiğı hidroelektrik santralı barajının inşaatında kullanılan kayaların, tarihi Kiğı Kalesi’nden alındığı öne sürüldü. almasını istiyor.İlçedekiler ayrıca inşaat sırasında Halid Bin Velid’in askerlerine ait olduğu ileri sürülen mezarlığın da tahrip olduğunu iddia etti.
Çalışmaların biran önce durdurulmasını isteyen Neşet Özçelik isimli vatandaş, “Barajı bahane ederek tarihi Kığı Kalesi’ni yok etmeye çalışıyorlar. Burada şehitlerimiz yatıyor. Her yıl ilçe halkı burada yatan şehit mezarlarını ziyaret ederek mevlidler okuyorlar. Bu kalenin yıkılmasına kesinlikle müsaade etmeyeceğiz” dedi.
Hüseyin Durman ise, “Bu hazine avcılarının talanıdır. Baraj yetkilileri bize baraj yapımında kullanılmak üzere buradan taş alınacağını söylediler. Ancak, amacın taş almak olmadığı açıkça ortadadır. Baraj çalışmalarından çok kale çevresinde sürekli yollar yapılmaktadır. Bu da akıllara farklı soru işaretleri getiriyor. kale çevresinde onlarca yol yapılmış ve yapılmaya devam ediyor. Bu yollar yapılırken şehit mezarları tahrip edildi. Mezarlıklardaki kemikler dışarı çıkmış durumda” dedi.

Ntv

Malzemesi : 1 veya 2 kğ. ayran (yoğurt), 1 kaşık tuz, bir avuç un, 1 adet yumurta, 500 gr döğme ve bir avuç nohut...

Yapılışı : Geniş bir tencerenin içine ayran boşaltılarak içine un, yumurta sarısı ilave edilip iyice karıştırılır. Normal bir ateşte tahta kaşıkla kaynayıncaya kadar karıştırılır. Ayran kaynara geldikten sonra nohut ilave edilir. Biraz sonra ateşten alınıp servis yapılır...

Malzemesi: 500 gr. Un, 1 kg.yoğurt, 2 baş sarımsak, 1 kaşık tereyağı, 200 gr.kavurma, yeteri kadar toz biber, nane ve tuz .

Yapılışı : Un biraz tuz ile yoğrulur. Hamur haline getirilip, yoğrulan hamur kağıt inceliğinde yufkalar haline getirilir. Temiz bir bez üzerinde tek tek istenilen büyüklükte kesilir. Önceden hazırlanmış yoğurda bir miktar su karıştırılıp hafif ateşte kaynayıncaya kadar karıştırılır. 5 dakika kaynadıktan sonra kesilmiş olan yufkalar ilave edilir. Bir miktar kavurma içine atılarak 15 dakika sonra ateşten indirilir. Tavada eritilen tereyağına isteğe göre acı biber, nane konarak ateşte kavrulur. Tabaklara konan çorbaya bu sos ilave edilererk servis yapılır.

Kiğı, Bingöl ilinin bir ilçesidir. Yüzölçümü 438 km²'dir. Bu alan il yüzölçümünün yüzde 5,39'udur. Deniz seviyesinden yüksekliği 1700 metredir. İl merkezinden uzaklığı 75 kilometredir. Bölge tamamen engebelidir ve büyük bir bölümü ormanlarla kaplıdır.

İlçe merkezi dışında belediye bulunmamaktadır. 4 mahalle muhtarlığı, 28 köyü ve 71 mezrası mevcuttur.

1997 Genel Nüfus Tespiti sonucuna göre, ilçenin nüfusu 6.797'dir. Kentsel nüfus oranı yüzde 74,31'dir. Kırsal nüfus oranı ise yüzde 25,69'dur. Km² başına 16 kişi düşmektedir.

Kiğı, millatan 20. yüzyıldan önce Etilerin ve daha sonra Urartuların egemenliğinde kalmıştır. Bir süre İskitlerin taarruzuna uğrayan Kiğı, İskender ve Haleflerinin kurdukları devletlerin egemenliği altında kalmıştır. Milattan önce 2. yüzyılda Roma'ya bağlanmıştır. Romalılardan sonra Bizans'a bağlanan Kiğı, Arap-Bizans akımları sırasında sık sık Müslüman Arapların saldırısına uğramıştır. Bu saldırılar geçici olmuş ve Emevilerin zayıflamasıyla yine Bizans'a bağlanmıştır.

Türk akımları ile Kiğı bölgesi, akıncı ve göçebe Türklerle dolmaya başlamış ve 1071 Malazgirt Savaşı'ndan sonra Kiğı Anadolu Selçukluları'nın bazı beyliklerinin, Akkoyunlular'ın ve nihayet Osmanlı Türklerinin egemenliğinde kalmıştır.

Osmanlı İmparatorluğu döneminde Kiğı, Erzurum eyaletine bağlı Sancak beyliği halinde idare edilmekte idi. 1281 yılından itibaren kaza olarak Erzurum'a bağlı kalmış ve bu bağlılığı 1926 yılına kadar devam etmiştir. 1926 yılında Erzincan'a ve 1936 Yılında da yeniden kurulan Bingöl iline bağlanmıştır. İlçede sunni türkler ve kürtler, alevi zazalar yaşamaktadır. İlçede Bingöl ili ve çevre illere göre okur yazar oranı yüksektir ..

İlçede okuma-yazma oranı %90 dır. Bu oran 14-15 yaş gurubunda %98’e çıkmaktadır. Halk tarafından eğitim ve öğretime önem verilmekte özellikle kız çocukları okutulmaktadır. İlçe düzeyinde konuşulan dil Türkçedir. İlköğretim ve Ortaöğretime devam eden öğrencilerin cinsiyetlerine göre dağılımı yaklaşık %50 civarındadır.İlçede toplam köy ilköğretim okulları ve Yatılı İlköğretim Bölge Okulu ile merkez ilköğretim okulları dahil okul sayısı 35 dir. İlçe genelinde bünyelerinde Ortaöğretim bulunan 1 Yatılı İlköğretim Bölge Okulu ve 3 ilköğretim okulu bulunmaktadır. 8 yıllık temel eğitime geçilmesiyle ilçe merkezinde 1 çok Programlı Lise, 3 ilköğretim okulu ve 1 Yatılı ilköğretim Bölge Okulu oluşmuştur. Eskikavak, Sirmaçek, Çanakçı, Nacaklı ve Nacaklı İncesu ilköğretim okullarında eğitim ve öğretim yapılmakta olup, diğer köylerde bulunan tüm okullar terör ve göç nedeniyle kapalı olup, köylerimizin öğrencileri İlçemiz YİBO’da eğitim ve öğretim görmektedirler.. Okullarımızın öğrenci mevcudu 1018 tir. Bu İlköğretim okullarındaki öğretmen sayısı idareciler dahil 57 dir.Açılması planlanan ilçemiz Süleyman Necati Güneri Endüstri Meslek Lisesi, ilçemiz güvenliği nedeni ile açılamamış olup 1994 yılında 17. İç Güvenlik Piyade Alayına tahsis edilmiştir. İlçemizde Yusuf Ziya Değnekçi İlköğretim Okulu, 20 Kasım Kurtuluş İlköğretim Okulu ve Fatih İlköğretim Okulları ve bünyesinde birer Anasınıfı bulunmaktadır. 20 Kasım Kurtuluş İlköğretim Okulu’nda kadrolu Anasınıfı öğretmeni, Yusuf Ziya Değnekçi İlköğretim Okulu ve Fatih İlköğretim Okulunda ise ücretli usta öğretici (anasınıfı) öğretmeni görev yapmaktadır. Yaygın eğitimde yetişkinlere ve gençlere hizmet veren ilçe Halk Eğitimi Merkezi ve Akşam sanat Okulu Müdürlüğü bulunmaktadır. 2002-2003 öğretim yılında 1. Kademe Okuma-Yazma Kursu, Bilgisayar, Makine Nakışı, Üniversiteye Hazırlık, Oto Lastik Onarım Kursu ve Oto Elektrikçilik Kursları açılmış olup, yeni kursların da açılması için alan çalışmalarına başlanmıştır. 2003-2004 öğretim yılında genellikle mesleki kurslara öncelik vermek koşuluyla diğer kursların açılması için alan çalışmalarına başlanmıştır. Halk Eğitim Merkezi ve Akşam Sanat Okulu Müdürlüğü bünyesinde 1 Müdür Vekili, 7 Kadrolu usta öğretici ve bir hizmetli bulunmaktadır.

1954'te Sağlık Merkezi olarak kurulmuş olup, 1963'te Devlet Hastanesi Baştabipliği ve 2007 yılından itibaren Entegre İlçe Hastanesi olarak faaliyet göstermektedir. Hastanemizde birinci ve ikinci basamak sağlık hizmetleri birlikte yürütülmektedir. Hastanede 9 hemşire, 4 ebe, 1 müdür, 4 laboratuar teknisyeni ,3 röntgen teknisyeni, 4 ATT, 4 sağlık memuru, 1 teknisyen, 2 şoför, 1 yeşil kart memuru, 2 tıbbi sekreter, 1 şef, 1 hasta kayıt görevlisi ve 6 hizmetli görev yapmaktadır. Hastanemizde kadrolu doktor bulunmadığından geçici görevle gelen doktorlar hizmet vermektedir.

Aylık polikliniğe başvuran hasta sayısı ortalama 1000 civarındadır. Bunlardan 100–150 civarında hasta ileri tetkik ve tedavi için en yakın illerdeki hastanelere sevk edilmektedir. Ayda ortalama 8–10 doğum hastası müracaat etmekte ve ortalama 4-5 doğum hastanemizde yaptırılmaktadır. Problemli olan gebeliklerde yine illere sevk edilmektedir. Elimizdeki imkanlar dahilinde gerekli laboratuar tetkikleri yapılmaktadır. Hastanemiz kişi ve topluma yönelik hizmet vermektedir. Hizmet veren 2 adet ambulans vardır.

Kiğı'nın adı konusunda bir çok rivayet vardır. Bunların gerçeğe yakın olanlarım şöyle sıralayabiliriz: Kiğı'nın Türkçe Sözlükte anlamı yoktur. Erzincan tarihinde Kiğı'nın "Dağlar Memleketi" anlamına geldiği ifade edilmektedir

Kiğı, Romalılar zamanında Roma hanedanı Kiga'nın oğlu Talon'un hakimiyeti altında kalmıştır. Talon'un oturduğu bu kaleye Kiga ismini koyduğu, Kiga'nın Kiğı'ya dönüştüğü de belırtılmektedir..

^Nüfus

^{1990 Nüfus sayımına göre ilçe nüfusu 11.438; Kasaba 4.544 tür. Köy 6894. Nüfus yoğunluğu kilometre kareye 23 kişidir. 1997 nüfus sayımına göre ilçenin toplam nüfusu 6797 kişidir. Yıllara göre nüfusta fazlaca miktarda azalmalar meydana gelmiştir. Bu azalma:}

Malzeme: Bayat tandır ekmeği(Kurumuş ekmek)2 Patates4 Baş kuru soğan2 Domates2 Yeşil biber1 Kase kavurma2 Yumurta1 Kaşık salçaYarım paket yağ,yeterince tuz-kırmızı biber-karabiber
YAPILIŞI:
Tencereye yağ kavurma konur.Dört baş kuru soğan iri doğranır.soğan pembeleşince iki patates yeşil biber doğranır.Biber kızarınca domates,salça,kırmızı biber konur.İki dakika karıştırılır.istenilen miktarda su konur.patatesle pişinceye kadar kaynatılır. Yumurta ile çırpılıp karıştırılır.Beş dakikada yumurtayla pişer.Derin bir kapta ekmekler küçük doğranır . Hazırladığımız harçtan iyice ıslatacak kadar serpilip sıcak servis yapılır. KAĞIT KEBABI İlk olarak etin biftek veya pirzola şekline getirilmesi sağlanır.Daha sonra bir tam gazetenin içine bir tabaka yağlı kağıt serilerek, et sıra sıra yeterli tuz ve baharatı atılarak dizilir.Akabinde kağıt çift taraflı olarak hava almayacak şekilde katlanarak iple sarılıp fırına konur ve pişmeye bırakılır.En az 2,5-3 saat fırında bekletilir ve daha sonra servise sunulur.NOT: Buharlı fırında pişmesi daha leziz olmasını sağlar.

Dış Malzeme: 1 kilo yağsız kıyma, 1 kilo ince bulgur. 1 kaşık tuz, 1 kaşık karabiber İç Malzeme: 1 kilo yağlı kıyma, 1 kilo kuru soğan, 1deste maydanoz, 1 deste reyhan, 1 kaşık pul biber, 1 kaşık kara biber, 1 kaşık tuz
YAPILIŞI:
1 kilo yağsız kıymaya bir bardak su ilave edilir. Tuz katılır.Suyu kuruyuncaya kadar katılır. Bir paket yağ konur.yağ eriyip köpürünceye kadar karıştırılır.Bir kilo kuru soğan alabildiğince ince kıyılır.Kıymaya katılır. Tekrar karıştırılır.Soğan pembeleşince maydanoz, reyhan,karabiber, pul biber konur,iyice karıştırıldıktan sonra ateşten alınır.Soğumaya bırakılır. İyice donması beklenir. Öte yandan robotla çekilmiş bir kilo yağsız kıyma , bir kilo ince bulgur, bir kaşık tuz bir kaşık karabiber katılıp karıştırılır. Bir saat yoğrulur, yumurta büyüklüğünde parçalar alınır, içleri oyulur, donmuş kıyma küçük parçalara ayrılır, içleri doldurulur, tekrar yuvarlanıp kapatılır. Yaklaşık yüz köfte çıkar, salçalı kaynar suda 25 dakika haşlanır, servise sunulur.

Soda , bulgur ve mantı kaynatılır . Tam kaynayınca Üzerine 2-3 tas süt ilave edilir. Bir miktar daha kaynatıldıktan sonra ateşten indirilir. Büyük bir yemek leğenine indirilir.
TUTMAÇ ÇORBASI Pestigen,nohut, mercimek,tutmaç,kavurma.
MALZEMELER:SOS İÇİN:Yağ,salça,pul biber,anık,sarımsak

İnce bulgur , kıyma ve un birbirine karıştırılarak hamur haline getirilir . Bilye gibi yuvarlaklaştırılır. Ocakta kaynamakta olan ayranlı suyun içine dökülür. Kaynadıktan sonra üstüne yağda kızartılmış toz biber anık dökülür. Ateşten indirilerek kaplara doldurulur . Et bulunmadığında sadece bulgur ve un ile hamur yapılır ve lahana turşusu içinde pişirilir . Turşu kışın olduğundan bu çorbaya Kış çorbası da deni.

Bulgur suda çorba gibi pişirilir. Biraz un ilave edilerek karıştırılır. Pekmez gibi kıvamım bulup katılaşınca tenceresi ateşten indirilir . Genişçe bir kapta ortası hafifçe çukurlaştırılarak azar azar ayran ve tereyağı dökülerek yenir. LOBBİK Bulgur suda haşlanır. Üzerine biraz un ilave edilir . Portakal büyüklüğünde ortası delik 5-6 yuvarlak yapılır . Yeniden kaynamakta olan suya bırakılır. Piştikten sonra sudan çıkarılan yuvarlak küp şeker büyüklüğünde doğranır . Üzerine sarımsaklı hafifçe tuzlu ve sıcak ayran ile tereyağı dökülerek sofraya indirilir. Lobbiklerin içinde piştiği su dökülür.

İki ölçek ayran , bir ölçek bulgur ve bir ölçek su tencereye doldurularak ocağa bırakılır . Kaynayıncaya kadar kepçe ile karıştırılır . Yeterli miktarda tuz ve un ilave edilir .Katı hale gelince biraz daha su ilave edilir. Pişmeye bırakılır. Lapa haline gelip piştikten sonra ateşten indirilerek büyük bir kaba konur . Ortasına eritilmiş tereyağı ilave edilerek kaşıklanır. yemeğin ekşimsi bir tadı olup, ayran ve tereyağından olduğu için besleyicidir.

Çok sevilen , bayram ve düğünlerde en çok pişirilen, misafirliklerde yedirilen, adaklarda dağıtılan yemektir.Köse buğdayı unu hamur yapılarak iyice yoğrulur . Yuvarlak yapılarak ocakta iyi ısıtılan sacın altına atılır. Sacın üstünde ateş yakılır. Kendi halinde pişmeye bırakılır . Piştikten sonra sıcakken üst kabuğu alınır. Yumuşak orta kısmı çıkarılarak ufaltılır. Sonra kap içindeki kendi kabuğu içine boşaltılır .Kenarlara hafifçe ısıtılmış az tuzlu ayran dökülür. En üst kısmada tereyağı dökülür. Aile sofranın etrafına toplanarak ayran , turşu veya kompostoyla birlikte yerler. kömbenin diğer bir çeşidi de etli yapılanıdır. 7-8 kat yufka ekmek açılır . Yufkaların arasına kavurma , doğranmış soğran ve anık koyulduktan sonra saf altına yerleştirilir .Piştikten sonra bıçakla doğranarak yenilir.